Kappen
Het herstel in oude glorie van de Engelse schans houdt geen volledige reconstructie in zoals bij de vestingwerken van Bourtange. De Harrevelder schans, waardoor de Buurser beek loopt, is een beter voorbeeld. Het moet in Lievelde niet te strak, maar wel natuurlijk ogen. Er verdwijnt ook natuur, de bijl gaat in nogal wat bomen en struiken om de contouren van de schans beter zichtbaar te maken. De gracht om de schans blijft droog, terwijl over de wallen een voetpad wordt aangelegd. Het middenterrein, dat nu nog een zandbak is, wordt met gemengde grassoorten ingezaaid. Omdat het om schrale vegetatie gaat, is het niet ondenkbaar dat hier de heide na verloop van jaren terugkeert. Het beleidsvoornemen van de gemeente ligt vanaf 28 mei vier weken ter inzage.

De Engelse Schans begint een derde leven. Van verdedigingswerk in de zeventiende en motorcrossterrein in de twintigste eeuw, wordt de schans bij Lievelde in de eenentwintigste eeuw een toeristische attractie.
De Motor en Autoclub Lichtenvoorde (MACL), diende onlangs bij de gemeente Lichtenvoorde een plan in voor de restauratie van de schans. De club stelt voor het wedstrijdcircuit, dat nu nog gedeeltelijk over de schans loopt, te verplaatsen naar een bosperceel ten oosten van het trainingscircuit.
Het eerste plan van de MACL voor de restauratie van de Engelse Schans stamt alweer uit 1977. 'Maar er kwam steeds iets tussen als we aan het werk wilden', zegt Karel Bonsen, voorzitter van de motorclub.
De juridische strijd tussen de club en de eigenaar van het nabijgelegen bungalowpark Het Belegh van Grol over geluidsoverlast, werd eerder dit jaar door de Raad van State beslist in het voordeel van de MACL. Daarmee werd een door de gemeente Lichtenvoorde verleende vergunning definitief en kon de club verder met de restauratieplannen.
'Het veiligstellen van onze milieuvergunning had prioriteit.' Bonsen trad begin jaren negentig voor het laatst naar buiten met plannen voor herinrichting van het terrein. Al die jaren is volgens de MACL-voorzitter achter de schermen doorgewerkt aan het realiseren van de plannen.
De stichting Waardevol Cultuurlandschap (WCL) en de provincie Gelderland betalen mee aan de restauratie van de schans (4 ton en 2 ton). Ook de gemeente Lichtenvoorde wil f. 200.000 bijdragen.
'Het verzetten van de grond doen we zelf', zegt Bonsen. 'Je praat over enorme oude zandlichamen. Om sommige plekken is de wal nog maar drie meter hoog, waar hij ooit vierėneenhalve meter hoog was. Alleen de stukken waar wij niet met onze motoren kwamen zijn nog vrijwel intact. Op de sporen die de natuur heeft nagelaten na.' Het klinkt tegenstrijdig, maar het gebruik door de motorcrossers lijkt het verdedigingswerk, aangelegd tijdens het Beleg van Grol in 1627, juist te hebben gered. 'Dat zie je aan andere schansen die zijn geėgaliseerd voor agrarisch gebruik. Daar is niets meer van over.'
De generatie motorcrossers die het circuit in 1946 in gebruik nam kon de hoogteverschillen in het terrein goed gebruiken. Maar of ze ook besef hadden dat ze over een stuk cultuurhistorisch erfgoed crossten, betwijfelt Karel Bonsen. 'In het archief van de vereniging vind ik daar niets van terug.'
De schans moet in 2002 klaar zijn voor toeristisch gebruik. Voor die tijd moet de gemeente Lichtenvoorde naast het verlenen van een monumentenvergunning ook het bestemmingsplan ter plaatse aanpassen. 'We verwachten geen grote bezwaren daartegen. Ons trainingscircuit blijft op zijn plaats. Alleen het wedstrijdcircuit wordt verplaatst en dat gebruiken we maar drie keer per jaar, geheel volgens de vergunning. De geluisbelasting voor het Belegh van Grol wordt niet groter.'
Volgens Bonsen heeft de gemeente Lichtenvoorde toegezegd het onderhoud van de schans (140 bij 140 meter) op zich te nemen. De MACL zorgt zelf voor een informatiebord over de historie van de schans. Bonsen ziet het terrein het liefst uitgebreid met wandelpaden. 'Dat zou een taak voor de WCL zijn. Erve Kots heeft me al gebeld met de vraag wanneer het klaar is.' De MACL wil in de herfst met de restauratie van de schans beginnen.